UNITED NATIONS AFRICAN MISSION IN DARFUR

(UNAMID)

 

 
 

 

 

 

 
 
UNAMID 2006 en 2007

 

 

 

 
 
UNAMID vanaf 2008

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

SUDAN

UNITED NATIONS AFRICAN MISSION IN DARFUR

Duur: medio 2008 - heden
Krijgsmachtdeel: Koninklijke Landmacht
Aantal militairen: 2

Rechtsgrond en mandaat

De rechtsgrondslag voor UNAMID is gelegen in Veiligheidsraadresolutie 1769 van 31 juli 2007. Met Resolutie 1828 is deze verlengd tot 31 juli 2009. De taak van UNAMID is de bescherming van burgers, het bijdragen aan veiligheid voor humanitaire hulp, het monitoren en verifiëren van de vredesovereenkomsten, het ondersteunen van het politieke proces, de promotie van mensenrechten en rule of law en het monitoren van de situatie aan de grenzen met Tsjaad en de Centraal Afrikaanse Republiek (CAR). Tussen de veldhoofdkwartieren van UNAMID en EUFOR Tsjaad/CAR vindt afstemming en informatie-uitwisseling plaats over o.a. rebellenbewegingen en vluchtelingenstromen. In de drie westelijke provincies van Soedan, tezamen bekend als Darfur, is begin 2003 een gewapende strijd ontstaan tussen de Soedanese regeringstroepen en de rebellenbewegingen (de Sudan Liberation Movement/Army (SLM/A) en de Justice and Equality Movement (JEM)). Deze rebellenbewegingen streden voor meer regionale macht en tegen marginalisering van de regio. In april 2004 werd in N'Djamena (Tsjaad), een wapenstilstand overeengekomen tussen de strijdende partijen. De regering van Soedan zegde toe de veiligheid in Darfur te zullen herstellen, de Arabische milities (de zogenaamde Janjaweed) te ontwapenen en gaf de Afrikaanse Unie (AU) toestemming de naleving van het Cease Fire Agreement ter plekke door middel van een waarnemingsmissie te monitoren: de African Union Mission in Sudan (AMIS). De Veiligheidsraad van de VN heeft deze afspraken in juli 2004 vastgelegd in resolutie 1556. Deze afspraken zijn echter door betrokkenen geschonden. Ondertussen werd AMIS uitgebouwd tot een op hoofdstuk VI van het VN-handvest geschoeide vredesmissie. Na ondertekening van de overeenkomst in N'Djamena hebben de partijen de vredesonderhandelingen onder leiding van de AU in Abuja (Nigeria) gecontinueerd. Op 5 mei 2006 werd hier een vredesakkoord, het Darfur Peace Agreement (DPA), getekend door de Soedanese regering en één rebellenbeweging: de factie van de Sudan Liberation Movement (SLM) die geleid wordt door Minni Minawi. Het DPA bevat naast bepalingen over de veiligheid en machtsverdeling ook afspraken over verdeling van de welvaart en wederopbouw. De internationale gemeenschap heeft verscheidene pogingen ondernomen om de niet-ondertekenaars te overtuigen het DPA eveneens te ondertekenen. Tot nu toe weigeren de belangrijkste twee rebellenbewegingen, de Wahid-factie van de SLM en de JEM, echter het akkoord te tekenen. Als gevolg van interne meningsverschillen is de Wahid-factie vervolgens versplinterd in enkele kleine groeperingen. Samen vormen deze anti-DPA groeperingen het National Redemption Front (NRF) dat diverse militaire acties heeft uitgevoerd. De veiligheidssituatie in Darfur wordt verder ondermijnd door criminele bendes en de beschuldigingen over en weer tussen Soedan en Tsjaad over steun aan rebellenbewegingen en zelfs gewapende incidenten tussen de beide regeringslegers. In samenspraak met de regering van Soedan, de AU en regionale politieke leiders heeft de VN Veiligheidsraad besloten een plan te ontwikkelen om AMIS te ondersteunen en om te vormen naar een hybride VN/AU operatie onder de naam UN/AU Mission in Darfur (UNAMID). Hiertoe werd na lange en moeizame onderhandelingen met de regering van Soedan op 31 juli 2007 VN Veiligheidsraadresolutie 1769 aangenomen. Op 31 december 2007 werd de AMIS missie overgenomen door UNAMID. Op 31 december 2007 werd AMIS opgevolgd door UNAMID.

Nederlandse bijdrage

Nederland droeg in 2008 met twee stafofficieren bij aan UNAMID. Zij zijn werkzaam als Senior Staffofficer Joint Logistic Operations en Staffofficer Cease Fire Committee op het UNAMID hoofdkwartier te El Fasher, Darfur. Daarnaast ondersteunt Nederland op bilaterale basis het Amerikaanse ACOTA-trainingsprogramma met een bijdrage van € 5,6 miljoen per jaar gedurende 3 jaar. Voorts heeft Nederland 25 militaire voertuigen, 2 bergingsvoertuigen en 3000 scherfwerende vesten gedoneerd aan Rwandese vredestroepen die worden ingezet in Darfur. Tenslotte rust Nederland, in samenwerking met Canada, Ugandese politietroepen te behoeve van UNAMID volledig uit.

Resultaat

De opbouw van UNAMID tot de voorziene sterkte van 19.555 militairen en 6.000 politiefunctionarissen liep aanmerkelijke vertraging op. Eind december 2008 was de UNAMID-missie nog slechts voor 60% gevuld. Enerzijds was het gebrek aan uitrusting en trainingsstandaard conform VN-eis van Afrikaanse troepenleverende landen hieraan debet, anderzijds de weigering van Soedan om een belangrijk aantal niet-Afrikaanse landen deel te laten uitmaken van UNAMID. Voorts frustreerde Soedan de ontplooiing door de trage visum-en inklaringsprocedures naast het vertragen van materieeltransporten. Ook de aflossing van Nederlands militair personeel werd hierdoor regelmatig belemmerd. Binnen UNAMID bestond een groot gebrek aan essentiële capaciteiten als grond-en luchttransport en gevechtshelikopters. De situatie in Darfur is sinds medio 2008 verder verslechterd. Soedanese troepen voerden op 25 augustus 2008 een aanval uit op het grootste Internally Displaced Persons (IDP) kamp in Darfur te Kalma, resulterend in 33 gedode en 108 gewonde IDPs. Voorts werden rebellen gebombardeerd in de Jebel Mara regio. Ook rebellen en bendes veroorzaakten slachtoffers, mede onder internationale hulpverleningsorganisaties. Het capaciteitsgebrek van UNAMID maakte het veelal onmogelijk om snel ter plekke te zijn om te monitoren of te interveniëren. De aangekondigde vervolging door het Internationale Strafhof van President Bashir heeft tot een verdere polarisering tussen Soedan en de internationale gemeenschap geleid.

Toekomst

Door de Soedanese afwijzing van de inzet van de beoogde (Scandinavische) partners en het ontbreken van waarborgen voor force protection en logistieke ondersteuning heeft Nederland in maart 2009 besloten geen ondersteunende militaire eenheid, zoals een veldhospitaal, bij te dragen aan UNAMID. De Nederlandse bijdrage van twee officieren zal wel worden gecontinueerd om UNAMID te steunen. Mede in het licht van de recente uitzetting van 13 internationale humanitaire organisaties uit Soedan blijft de rol van UNAMID in Darfur van groot belang.

Conclusie

De Nederlandse inbreng in UNAMID is zeer bescheiden en was deels bedoeld ter voorbereiding op een meer substantiële bijdrage. Dat neemt niet weg dat Nederland zich op verschillende fronten blijft inzetten voor een effectief functionerend UNAMID.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 
Deelnemende landen: 39 (militair)
 
             
 
Australië
 
Bangladesh
 
Bolivia
 
Burkino Faso
 
Burundi
 
Canada
 
             
 
China
 
Duitsland
 
Egypte
 
Ethiopië
 
Gambia
 
Ghana
 
             
 
Groot Brittanië
 
Indonesië
 
Italië
 
Jordanië
 
Kameroen
 
Kenya
 
             
 
Korea
 
Malawi
 
Maleisië
 
Mali
 
Mozambique
 
Namibia
 
             
 
Nederland
 
Nigeria
 
Pakistan
 
Rwanda
 
Senegal
 
Sierra Leone
 
             
 
Tanzania
 
Thailand
 
Togo
 
Yemen
 
Zambia
 
Zimbabwe
 
   
Zuid Afrika

 

 
Zweden

 

             
 
Nepal
 
 
 
 
 
 

 

 
Deelnemende landen: 34 (politie)
 
             
 
Bangladesh
 
Burundi
 
Duitsland
 
Egypte
 
El Salvador
 
Filipijnen
 
             
 
Finland
 
Frankrijk
 
Gambia
 
Ghana
 
Indonesië
 
Ivoorkust
 
             
 
Jamaica
 
Jordanië
 
Kameroen
 
Kirgizië
 
Madagaskar
 
Malawi
 
             
 
Maleisië
 
Nigeria
 
Oeganda
 
Pakistan
 
Palau
 
Rwanda
 
             
 
Samaoa
 
Senegal
 
Sierra Leone
 
Tadjikistan
 
Tanzania
 
Turkije
 
   
Yemen

 

 
Zambia

 

 
Zuid Afrika

 

         
 
Nepal